Akut bronşit, bronşların iltihaplanmasıyla ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Genellikle hastaları sonbahar ve kış döneminde etkisi altına alır. Bu rahatsızlık genelde soğuk algınlığını takiben ortaya çıksa da bazı durumlarda kızamık ve grip gibi hastalıklardan sonra gelişebilir. Solunum yolları enfeksiyonunun ardından, öksürük ve balgam çıkarma gibi etkilerin olması halinde akut bronşit akla gelmelidir.
Bu rahatsızlık daha çok çocukları etkilemektedir.
Akut bronşit sebepleri nedir?
Bu rahatsızlığa neden olan koranavirüs, noravirüs, adenovirüs, parainfluenza, influenza gibi solunum yollarını etkileyen virüslerdir. Nadiren olsa da mikoplazma ve klamidya türündeki bakterilerde akut bronşit sebebi olabilir. Çocukları etkisi altına alan boğmaca denilen rahatsızlıkta, akut bronşittir. Bu rahatsızlığa neden olan ise bordotella bakterisidir. Bakterilerin ve virüslerin neden olduğu akut bronşit dışında, zehirli gazlar ve kimyasal maddelerde bronşlarda iltihaplanmaya yol açabilir.
Akut bronşit için risk faktörleri nelerdir?
Rahatsızlığın meydana gelmesindeki en önemli etkenler iklim koşulları ve çevre şartlarıdır. Hava kirliliği, hava sıcaklıklarındaki ani değişimler, soğuk ve kuru hava şartları akut bronşite zemin hazırlamaktadır. Bunların dışında sigara kullanma alışkanlığı, burunda nefes almayı engelleyebilecek geniz eti, polip, burun kemiği eğriliği gibi sorunlarda rahatsızlık için risk taşımaktadır.
Akut bronşit belirtileri nelerdir?
Hastalığın belirtileri daha çok soğuk algınlığı sonrasında ortaya çıkmaktadır. İlk başta burunda akıntı, hapşırma, gözlerde kızarıklık ve yanma gibi etkilerle kendini gösterir. Bu belirtileri kuru ve yakıcı tarzda öksürükle, boğaz ağrısı takip eder. Geceleri hastalarda 38-39 dereceye çıkan ateş meydana gelebilir. Ancak bazı hastalarda ateş görülmeyebilir. Öksürük olduğunda, göğüs kemiğinin arkasında batma gibi etkiler yapabilir. Yaşlı kişilerde öksürük nefes darlığına sebep olabilir. Öksürük ilerleyen dönemde yumuşar, sarı ve yeşil renkte yapışkan özellikte balgam gelmeye başlar. Balgamın renklenmesi iltihap hücrelerden kaynaklanmaktadır. Hastalar bu dönemde halsizlik ve iştahsızlık çekebilir.
Akut bronşit nasıl teşhis edilir?
Bu rahatsızlık sıradan bir mevsim hastalığı olarak görülebilir. Genellikle bir hafta içinde düzelme gösterebilir. Fakat küçük bebeklerde, yaşlı kişilerde ve kalp damar hastalıkları olan kişilerde ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Bu yüzden hastaların ihmal edilmeden doktor muayenesinden geçmeleri gerekir. Rahatsızlığın teşhisi için laboratuvar tetkiklerine gerek kalmamaktadır. Hastanın öyküsü ve fiziksel muayenesi tanı koymaya yeterlidir. Eğer zatürre rahatsızlığından endişe duyulursa, akciğerlerin röntgeni çekilebilir.
Akut bronşit tedavisi nasıl yapılır?
- Hastaların birkaç gün süreyle evde dinlenmesi belirtilerin şiddetinin azalması açısından faydalı olur.
- Hastaların odası nemli olmalı, soğuktan korunmalıdır. Eğer şiddetli öksürük varsa, buhar banyosu ihmal edilmemelidir.
- Hastaların bulunduğu yerde sigara içilmemeli, böcek ilacı, deodorant gibi tahriş edici maddeler kullanılmamalıdır. Odalarında hava kirliliğine neden olacak etkenlerden kaçınılmalıdır.
- Rahatsızlığa genellikle virüsler sebep olduğundan, antibiyotik kullanımı gerekmemektedir.
- Öksürüğü kesmek için kullanılacak ilaçlar, doktorun tavsiyesiyle olmalıdır. Balgam çıkaran kişilerde bunu kesmek tehlikeli sonuçlar meydana getirebilir.
- Hastalarda koyu ve yapışkan balgam varsa, bol miktarda sıvı alması sağlanmalıdır.
- Rahatsızlık yüksek ateşle seyrediyorsa, ateş düşürücü ilaçlar kullanılmalıdır.
