Kronik bronşit nedir, kronik bronşit yavaş bir ilerleme dönemi olan, yıllarca devam eden ve ağır solunum yetmezliğine neden olan bir rahatsızlıktır. Hastalarda iki yıldan daha fazla devam eden öksürük ve balgam şikâyetlerinde, aynı belirtilerdeki başka hastalıklar elendikten sonra tanı konulabilir. Hava kirliliği bulunan yerlerde yaşayan kişilerde ve sigara tiryakilerinde kronik bronşit yaygın olarak görülebilir. İki yıl içinde en az üç ay süreyle devam eden ve balgama neden olan öksürükle birlikte görünen rahatsızlık kronik bronşit olarak tanımlanır.

Rahatsızlığın nedenleri kesin olarak belirlenememiştir. Hastalığa neden olan hazırlayıcı etkenler bulunmaktadır. Bunlar sigara alışkanlığı, solunum yolları enfeksiyonları ve hava kirliliğidir. Bu etkiler birçok solunum yolu hastalığının sebepleri arasındadır. Bu rahatsızlıkta genetik etkenlerin etkili olmadığı, tamamen kötü alışkanlıklar ve kötü sağlık koşullarının etkili olduğu bilinmektedir. Hava kirliliği ve sigara dumanı mukus yapımının artmasına neden olan etkenlerdir. Bu etkenlere enfeksiyonların eklenmesi, bronş mukozasının hastalanmasına neden olur. Hava kirliliğine sebep olan aseton, amonyak, hidroklorik asit gibi gazların etkisi çok fazladır.

Rahatsızlıkta en önemli belirti kuru ya da balgamlı öksürüğün olmasıdır. Ateş genellikle hafif derecede seyreder. Solunum zorluğu çekilmesi bariz bir şekilde olur. Hastalarda nefes darlığı fiziksel aktiviteler sırasında hareketleri bile kısıtlayacak şekilde gerçekleşir. Nefes darlığında akciğerlerde farklı değişimler meydana gelmektedir. Bronşlarda hava geçişini sağlayan iç boşluğunda artan eksüda ve mukoza salgısından dolayı birikimin olması ve bronş duvarlarındaki damarlardan sızan sıvı sebebiyle şişmesi ve kalınlaşması nedeniyle iyice daralmıştır. Kronik bronşit yaşanırken bronş duvarında bulunan esnek lifler yerini sert bağ doku liflerine bırakır. Bu yüzden solunumda bronşlar yeterince genişleyemez. Bunlar solunumda bir direnç meydana getirir. Hastalarda akciğerlere giren hava miktarı sınırlanır. Sadece dinlenme sırasında solunum ihtiyacı rahat karşılanır. Kas hareketlerinde vücudun daha fazla oksijen gereksinimi olacağından, bütün dengelerde bozulma olur. Yetersiz solunum yapıldığından, nefes darlığı çekilir. Hastalar dinlenme ihtiyacı çekerler. Bu arada akciğerler oksijeni karşılamak için daha fazla çalışır. Fiziksel aktiviteler sırasında daha fazla oksijen ihtiyacı olacak, karbondioksit üretimi de artacaktır. Ancak hastaların akciğerleri yeterli oksijeni sağlayacak kadar sağlıklı değildir. Kanda oksijen miktarı azalacağından, bu açığın kapatılması için solunumda azalma olacaktır. Hastalar havaya ihtiyaç duyar ve nefes darlığı çeker.

Bu rahatsızlığı olanlar eğer sigara içiyorlarsa, öncelikle bunu bırakmalıdır. Çünkü hastalığın gelişiminde sigaranın büyük rolü vardır. Sigara içen bir kişi bunu azalttığında ya da bıraktığında, özellikle sabahları öksürük nöbetleri ve balgam çıkarma azalacaktır. Hava kirliliği de önemli sayılan etkenlerdendir. Bu yüzden kirli hava solunmamaya çalışılmalıdır. Hava kirliliğine bağlı oluşan solunum sistemi sorunlarında ölüm oranı daha fazladır. Yapılan araştırmalara göre, solunum sistemi hastalıkları kalp ve damar hastalıklarının ardından ölüme neden olan ikinci etkendir. Hastaların bu nedenle özellikle kış döneminde sis olmayan, nem oranı düşük ve ılıman yerlerde bulunmasının faydası vardır. Ayrıca hastalığın tekrarlama özelliği olan kişilerin çalışma ortamında zararlı gazlar ve toz varsa, işlerini değiştirmeleri tavsiye edilmektedir. Enfeksiyona neden olan bakteri ve virüslere karşı bazı önlemler alınabilir. Mikropların gelişimine karşı uygun ortamın oluşumu engellenebilir. Kış döneminde yaşanan kronik bronşit durumunda, evde dinlenme sağlanmalı ve hava sıcaklığı değişimlerinden uzak durulmalıdır. Ayrıca ortamın nem dengesi ayarlanmalıdır. Kışın kalorifer üzerinde su bulundurulmalıdır. Hastaların tedavisi için kullanılacak ilaçlar hastanın durumuna uygun olmalıdır. Hastalıkta solunum yoluna uygulanan ilaçlar daha faydalı olmaktadır. Tedavi için kullanılacak bir aletle ilaçların püskürtülmesi şeklinde uygulanan ilaçlar kullanılabilir. Bu yolla hastalara antibiyotik, bronş genişletici, balgam söktürücü ve iltihapları tedavi edici ilaçlar verilebilir. Direkt olarak solunum yoluna verilen ilaçlar, sindirim sistemini ve kanı zararlı etkilerden korur.